شهر شوشتر يكي از شهرهاي استان خوزستان در جنوب غربي ايران است اين شهر در دامنه هاي رشته كوه زاگرس واقع شده است. سازه‌ و مجموعه آبشارهاي تاريخي شوشتر مجموعه‌ اي به هم پيوسته از پل ها، بندها، آسياب‌ ها، آبشارها، كانال‌ ها و تونل‌ هاي عظيم هدايت آب هستند كه در ارتباط با يكديگر كار مي‌كنند. اين مجموعه به منظور بهره گيري از نيروي آب به عنوان محرك آسياب هاي صنعتي ساخته شده است و با توجه به زمان ساخت از شاهكارهاي فني و مهندسي در جهان است.  اين شاهكار در واقع مركز جذب گردشگر و محقق خواهد بود و به معرفي اين سازه  ارزشمند تاريخي خواهد پرداخت.

مجموعه آسياب ها و آبشارهاي شوشتر از بي‌ مانندترين نمونه‌ هايي است كه جهت استفاده بهينه از آب در ادوار كهن مورد بهره‌ برداري قرار گرفته است. ساسانيان در اين مجموعه از روش هاي باستاني بسيار ويژه براي تقسيم آب رودخانه كارون به تمامي نقاط شهر شوشتر و حتي شهرهاي ديگر استفاده كرده اند. اساس كار مجموعه به اين صورت است كه سد گرگر مسير رودخانه را مسدود كرده و سطح آب را براي آبگيري سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا مي‌آورد و تونل‌ هاي سه‌ گانه آب را به مجموعه هدايت مي‌كنند و به كانال‌ هاي متعددي تقسيم مي‌شوند كه پس از گرداندن چرخ آسياب‌ ها، آب به صورت آبشارهايي به محوطه‌ اي حوضچه مانند سرازير مي‌شود.

يكي از ويژگي بسيار زيبا و منحصر بفرد كه در اين مجموعه وجود دارد و منظره اي خاص و ويژه به آن مي‌ بخشد اين است كه آب حاصل از پساب آسياب‌ ها به صورت آبشارهاي مصنوعي زيبا به محوطه‌ اي حوضچه مانند مي‌ريزد كه منظره‌ اي چشم نواز و دل‌ انگيز را در مقابل ديدگان هر بيننده به وجود مي‌آورد. همچنين در محوطه پشت بند كه محل آبگيري سه تونل معروف سه كوره، دهانه شهر و بليتي است نيز چشم انداز زيبايي به چشم مي‌خورد.

در سفرنامه مادام ژان ديولافوا باستان شناس نامدار فرانسوي از اين مجموعه به عنوان بزرگ ترين مجموعه صنعتي پيش از انقلاب صنعتي ياد شده است. ابن بطوطه جهانگرد مشهور عرب نيز مي نويسد: وقتي اعراب ايران را فتح كردند آبشارهاي شوشتر را جزو عجايب هفتگانه جهان مي دانستند.

همه ساله گردشگران و جهانگرداني از سراسر جهان براي بازديد از اين مجموعه شگفت انگيز به شوشتر سفر مي كنند موقعيت ممتاز و شرايط مناسب زندگي در شوشتر به دليل مجاورت با رودخانه كارون امكانات مناسبي را براي مستقر شدن در اين منطقه فراهم كرده است.

در نشست سالانه اعضاي كميته ميراث جهاني يونسكو در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ (۵ تيرماه ۱۳۸۸) در شهر سويل اسپانيا، اين پرونده با احراز معيارهاي ۱، ۲ و ۵ با عنوان «نظام آبي تاريخي شوشتر» در فهرست ميراث جهاني يونسكو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسيد.

منبع: سايت راهنماسفر